NÜKLEER ORTAKLIK
Türkiye-ABD Stratejik Vizyon Belgesi, nükleer ortaklıkla pekiştirilidi.
Doğrusu bu, Türkiye'nin geleceği açısından son derece önemli bir gelişme.
Anlaşma yeni değil, fakat onaylanıp yürürlüğe girmesi yeni.
Türkiye ile ABD arasında 26 Temmuz 2000 tarihinde, "Nükleer Enerjinin Barışçıl Kullanımına İlişkin İşbirliği Anlaşması" ve ekinde de bir mutabakat zaptı imzalanmıştı.
Nükleer enerji ve teknolojide karalı olan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Kabinesi de (Bakanlar Kurulu) Ecevit döneminde imzalanan işbu mutabakat zaptı ve anlaşmayı onayladı.
- İyi de yaptı.
- Çünkü Türkiye, nükleer enerji ve teknolojide Avrupa'nın ve dünyanın en az kırk yıl gerisinde kalmıştı.
- Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren anlaşmaya göre, iki ülke nükleer araştırma ve geliştirmede ortak bir çalışma yürütecek.
Devlerin hedefi büyük olur
Türkiye'nin, Rusya, Fransa, Kanada, Çin gibi ülkeler yerine, teknoloji deve ABD'yle işbirliğine girmesi, son yılllarda izlenen en akıllı stratejilerden biridir.
Köklü bir geçmişe ve şerefli bir târihe sâhip Türkiye'ye yakışan da budur.
Anlaşmanın "İş birliğinin Kapsamı" bölümünde, tarafların barışçı maksatlarla nükleer araştırma ve geliştirmede iş birliği yapabileceği belirtilerek, bu tür bir iş birliğinin eğitim, personel değişimi, toplantılar, ortak çalışma ve projelere katılımları içerdiği, ancak bunlarla sınırlı olmadığı bildiriliyor.
Türkiye ile ABD arasında teknoloji transferi yapılması konusu anlaşmanın 3. maddesinde "Nükleer enerjinin barışçı amaçlarla kullanılmasına dair bilgi transfer edilebilir.
Bilgi transferleri, raporlar, veri bankaları, bilgisayar programları, konferanslar, ziyaretler, ortak çalışma ve projeler ile tesislerde personel görevlendirilmesini ve eğitimini içeren değişik yollarla yapılabilir" ifadeleri yer alıyor. Anlaşma, "gizlilik derecesi taşıyan verilerin transfer edilmeyeceğini" de hükme bağlıyor.
Yüksek teknolojiye bismillah!
İki ülke anlaşma çerçevesindeki uygulamalar için malzeme, teçhizat ve bileşenlerini transfer edebilirken, Türkiye'ye transfer edilen herhangi bir özel nükleer malzeme; küçük miktarları örnek olmak, standart belirlemek, detektör olarak, hedef olarak ve tarafların anlaştıkları başka amaçlar doğrultusunda kullanılmanın dışında,"düşük zenginleştirilmiş uranyum" olacak.
Anlaşmaya göre, düşük zenginleştirilmiş uranyum, reaktör deneylerinde ve reaktörlerde yakıt olarak kullanılmak üzere, dönüştürme ve fabrikasyon amacıyla veya taraflarca anlaşılmış benzer amaçlarla transfer edilebilecek. Transfer edilen özel nükleer malzemenin miktarı da anlaşma ile belirlenirken,
ABD'nin Türkiye'ye reaktörlerin ekonomik, güvenli, verimli ve devamlı işletilmesi için gerekli olan güvenilir nükleer yakıt arzını zamanında sağlamak için ABD içindeki veya dışındaki herhangi bir kaynaktan nükleer malzeme ihracı da dâhil olmak üzere gerekli ve uygun tedbirleri almak için "gayret göstereceği" belirtiliyor.
Anlaşmaya göre, transfer edilmiş veya transfer edilen malzeme ya da teçhizatta kullanılmış veya bunların kullanılmasıyla üretilmiş "plütonyum, uranyum 233 (ışınlanmış yakıtta bulunanlar hariç) ve zenginleştirilmiş uranyum sadece tarafların üzerinde anlaşacakları bir tesiste depolanabilecek.
Atom bombası yapılmayacak!
Anlaşmaya göre, transfer edilmiş ve bu anlaşmaya göre transfer edilen malzeme ve teçhizatta kullanılmış veya bunların kullanılmasıyla üretilmiş malzeme taraflar anlaşmadıkça yeniden işlenemeyecek. Buna ek olarak anlaşma çerçevesinde üretilmiş "plütonyum, uranyum 233, yüksek zenginleştirilmiş uranyum ve ışınlanmış kaynak veya özel nükleer malzeme" taraflar anlaşmadıkça, ışınlama hariç olmak üzere, şekil veya içerik olarak değiştirilemeyecek.
Anlaşma ile transfer edilmiş ve bu anlaşmaya göre transfer edilen malzeme ve teçhizatta kullanılmış veya bunların kullanılmasıyla üretilmiş uranyumda iki ülke üzerinde anlaşmadıkça transferden sonra zenginleştirilmeyecek.
Malzemelerin askeri amaçlarla kullanılması anlaşmanın 8. maddesi ile şöyle yasaklanıyor:
"Bu anlaşmaya göre transfer edilmiş malzeme, teçhizat ve bileşenler ve bu anlaşmaya göre transfer edilen malzeme, herhangi bir patlayıcı nükleer cihaz geliştirilmesi, araştırılması veya herhangi bir askeri amaç için kullanılmayacaktır."
Uzun süreli iş birliği!
Anlaşma çerçevesinde Türkiye ile yapılan nükleer iş birliği için Uluslar arası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) güvenlik denetimi 9. madde ise şu şekilde:
Bu anlaşma altındaki iş birliği, Türkiye Cumhuriyeti'nin ülkesi içinde, Türkiye Cumhuriyeti'nin yargılama yetkisi altında veya Türkiye Cumhuriyeti'nin kontrolü altındaki herhangi bir yerde yapılan tüm nükleer faaliyetler için UAEK'nın güvenlik denetimi uygulamalarını gerektirir.
Türkiye ile ABD arasındaki nükleer iş birliği eğer taraflardan biri anlaşmanın hükümlerine uymazsa veya UAEK ile bir güvenlik denetimi anlaşmasını sonlandırır, fesheder veya tümden ihlâl ederse sona erecek. Bu anlaşma 15 yıl süreyle yürürlükte kalacak, daha sonra beşer yıllık dönemler halinde olmak üzere yürürlükte kalacak…
- ABD ile stratejik ve nükleer ortaklığımız hayırlı ve mübarek olsun!
Sefa Koyuncu BHD Haber - 11 Temmuz 2006
ETİKETLER:
kasım
san’at
1989
mayıs
ekim
1993
nun
aralık
1992
1995
teknoloji
filoloji
huzur
ağustos
Üçüncü Yeni Nesil Akımı
ocak
1994
dil bilimi
gelecek
üçüncü yeni akımı
filolog
başyazısı
muhâfazakar sanat
üçüncü yeni
muhafazakar
Türkiye Gazetesi
şair
şiir
sohbet
edebiyat
sanat
kültür
gazetesi
sefa koyuncu
yorum
postası
seydişehir
yazısı
gazetesindeki
tarihli
koyuncu
sefa
birliğinin
2006
barışçı
askeri
yüksek
kullanılmış
bunların
çalışma
teçhizatta
temmuz
tarafların
olmak
herhangi
kullanılmasıyla
güvenlik
denetimi
cumhuriyeti
de
birliği
anlaşmadıkça
amaçlarla
üzere
üretilmiş
uranyum
nın
edilen
iş
edilmiş
da
anlaşmanın
olarak
için
göre
bu
anlaşmaya
abd
anlaşma
malzeme
ile
veya
türkiye
transfer
nükleer