Konular

BİR KİTAP: “ÖRGÜT YÖNETİMİ”

KÜLTÜREL BOYUT I Bir Kitap: Örgüt Yönetimi
 
        Yönetimde başarı ve zamanı iyi değerlendirme ile ilgili kitapların revaçta olduğu şu günlerde elinize yönetimle ilgili 200 sahifelik bir kitap geçer de siz de bu kitabı okurken satırlar arasında 500’den fazla “Örgüt” kelimesinin geçmesi dikkatinizi çekerse ve hele bu kitabın öğretmen adaylarına pedagojik formasyon veren bir fakültede ders kitabı olarak okutulduğunu öğrenseniz ne yaparsınız. 
         Bilgi paylaşımını seven birisi olarak sevdiklerinizin bu hazineden mahrum kalmasını herhalde istemezsiniz. Bu ilgi çekici eser hakkında dostlarınıza etraflıca malumat vermek istersiniz. 
        Bizim yapmaya çalıştığımız da işte budur: 
        Efendim, söz konusu kitap Doç. Dr. Musa Gürsel’in “Okul Yönetimi” adlı kitabıdır ve öğretmen adaylarına pedagojik formasyon veren bir fakültede “Eğitim Yönetimi” derslerinde ders kitabı olarak okutulmaktadır. Hacim olarak kitap toplam 200 sayfadır. Kitabın son 48 sayfası eğitimle ilgili kanun ve yönetmelikler ile kaynakçaya ayrılmıştır. İlk üç sahifesi de kapak ve iç kapakla ilgilidir. Geriye kalan 149 sayfada toplam 512 adet “örgüt” kelimesi geçmektedir. 
        Geçebilir mi? 
        Geçemez mi?
        Normal mi? 
        Değil mi? 
        Buna bir karar vermeden önce “örgüt” kelimesinin menşei üzerinde biraz duralım: 
        Çok kullanılan, fakat yanlış türetilmiş olan kelimelerden biri de ÖRGÜT’dür. Örgüt, “TEŞKİLAT” yerine kullanılmaktadır. Bu uydurma kelimeden ayrıca ÖRGÜTÇÜ “teşkilatçı”, ÖRGÜTÇÜLÜK “teşkilatçılık”, ÖRGÜTLEMEK “teşkilanlandırmak”, ÖRGÜTLENMEK “teşkilatlanmak”, ÖRGÜTLÜ “teşkilatlı”, ÖRGÜTSEL “teşkilata ait”, ÖRGÜTSÜZ “teşkilatsız” kelimeleri de türemiştir.  
        Örgüt hem eki, hem kökü bakımından hatalıdır. Dilimizde örmek fiili ağ, çorap, eldiven, fanila, hasır, kazak, sepet örmek gibi örneklerde olduğu üzere, pamuk veya yün iplik, tel ve saz gibi ince uzun şekildeki maddelerle elde, dokuma mahiyetinde olmayıp işlemek suretiyle çok defa göz göz olan elbise ve eşya meydana getirmek demektir. 
 
        Bu kelime ÇORAP örmekten kinâye, milletin başına çorap ören teşkilatlar için uydurulmuştur.  Türkçe’de fillerden isi yapan bir -GIT, - GİT, -GUT, -GÜT eki de yoktur. O halde ÖRGÜT kelimesi nasıl yaılmıştır. Bu uydurmacılar için “SORUN” değildir. Onlar için dilin kaidelerine uymak mecburiyeti yoktur. 
        Öyle de olsa, böyle de olsa, örgüt uydurmadır. Hatalı türetilmiştir, teşkilat demek değildir.  
        İki dil uzmanı ilim adamımızın (F. Kadri Timurtaş, Bilge Ercilasun) örgüt kelimesi üzerindeki değerlendirmelerini aldıktan sonra konumuza dönebiliriz. Kitabın 32 sayfa tutan kânun ve yönetmelikler bölümünde örgüt kelimesi hiç geçmiyor. Çünkü o bölümü T.B.M.M. veya Milli Eğitim Bakanlığı hazırlamış. Bu da gösteriyor ki, T.B.M.M. ve Milli Eğitim Bakanlığı, kanun ve yönetmeliklerde örgüt kelimesini kullanmıyor. Bu bölümde teşkilat kelimesi tercih ediliyor. 
        Kitabın sekiz sahife tutan kaynakça bölümüne baktığımızda ise Musa Gürsel’in yalnız olmadığını, diğer bazı yayınlarda da örgüt kelimesinin kullanıldığını görüyoruz. Bu eserlerin adları ve yazarları şunlar: 
  • Genel liselerde Örgütsel Değişme İhtiyacı (Mehmet Alıç, A.Ü. Eğitim Fakültesi, 1990)
  • Örgüt İçi Çatışmalar (Bülent Ardanıç, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Sayı: 6667, Ankara, 1982)
  •  Örgütsel Gelişme (Ali Balcı, Personel Eğitim Merkezi yayını, Ankara, 1995)
  • Örgütte İşgören Hizmetlerin Yönetimi (Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara, 1985) 
  • Örgütsel Davranış (Eğitim ilimleri Fakültesi, Ankara, 1982)
  • Örgütsel Davranışın Yönetimi (Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara, 1982)
  • Örgütsel İklimi (TODAİE yayını, Ankara, 1978)
  • Örgüt Kuramı ve Politikası (Çeviren Gencay Şencay, TODAİE yayını, Ankara, 1972)
  • Örgütler (Çeviren: Ömer Bozkurt ve Oğuz Onaran, TODAİE yayını, Ankara 1975), 
  • Örgütlerde Karar Verme (Oğuz Onaran, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara, 1981),
  • Örgüt ve Yönetim Kuramı (Uran Sözen, Ankara, 1982) 
  • Türkiye’de İşletme Örgütleri ve Yöntemleri (Çeviren: H. Erlat, İTİA basımevi, Eskişehir, 1977)
 
          “Okul Yönetimi” kitabının kaynakça bölümünden aldığımız bu kitap adlarındaki “örgüt” kelimeleri ile arka kapaktaki bir adet “örgüt” kelimesini de toplam sayıya dahil ettiğimizde Musa Gürsel’in bu kelimeyi 200 sayfada 525 defa kullandığını ortaya koymuş oluruz. 
          “Bir kişiye kırk kere deli dersen…” atasözümüz ile dil uzmanlarının “Türkçe değil” dediği “örgüt” kelimesinin Türk kamuoyunda yaptığı çağrışımların yorumuna geçelim i?
          Elbetteki hayır. 
          Maksadımız ele geçen bir hazineden (!) sizi haberdar etmekti. Ettik. 
          İlgi çekici bir noktaya dikkatinizi çekmekti. Çektik. 
          Zaten kitabın arka kapağında Musa Gürsel şöyle diyor: 
         “Bu yayının, yöneticiler ve öğretmenlerden, üniversite öğrencilerine kadar geniş bir okuyucu kitlesi tarafından ilgiyle karşılanacağına inanıyoruz.”
          Hani nasıl derler: Gerisi size kalmış. 
 
SEFA KOYUNCU I KONYA – 1998

 
ETİKETLER: koyuncu sefa sanat kültür şiir şair edebiyat yorum sohbet türk dili Türk Dili ve Edebiyatı dil bilimi Türkiye Gazetesi Üçüncü Yeni Nesil Akımı türkiye gazetesindeki seydişehir postası yazısı sefa koyuncu tarihli kütüphane Türk Edebiyatı nükte Güncel yazı rubâi gazetesi başyazısı muhâfazakar sanat İğnelik büyük türki türkçe muhafazakar üçüncü yeni ğneli üçüncü yeni akımı filolog gelecek teknoloji irak Muhafazakâr san’at Sözün Özü özlü söz nükteli söz